Meteorologie & Seismologie in Nederland

Natuurlijke Seismiciteit

Kernexplosies

Seismisch Risico

Geinduceerde Seismiciteit

Ozongat

El Niño

In het gebied van de equatoriale Stille Zuidzee komt in de loop van sommige jaren een sterke warme stroming in de oceaan op gang, die van invloed is op Onregelmatig, maar gemiddeld eens in de drie of vier jaar leidt "El Nino" tot zo'n uitgebreide en sterke verwarming van het oceaanwater, dat de hele atmosfeer daar gedurende langere tijd mee te maken krijgt. Delen van de wereld krijgen dan uitzonderlijk weer, zoals droogte in Indonesie, de Filippijnen en Australie, hevige regenval in delen van Amerika en extreme temperaturen. Voor de economie, vooral landbouw en visserij, heeft dat grote gevolgen. Zo is berekend dat een krachtige "El Nino" in het begin van de jaren tachtig wereldwijd een schade van 8,2 miljard dollar heeft veroorzaakt.

De grote veranderingen in de zeewatertemperatuur zijn ook van invloed op de straalstroom, een zeer sterke luchtstroom op ongeveer 10 kilometer hoogte, die in veranderlijke kracht door de atmosfeer slingert. De straalstroom beweegt zich ook over het Noordelijk Halfrond en vormt een belangrijke aanvoerroute van hoge- en lagedrukgebieden. De richting en sterkte van deze wind hoog in de atmosfeer is van groot belang voor het weer ook in Europa.

Een uitzonderlijk sterke "El Nino" deed zich voor in 1982 en 1983 en ook in 1987 was de stroming goed ontwikkeld. De meest recente "El Nino" begon in de loop van 1991. Het bleek een hardnekkige: eind 1992 leek de warme stroming af te nemen, maar in het voorjaar van 1993 keerde die weer terug. Pas eind 1993 en begin 1994 was de toestand vrijwel normaal.

Eind 1994 begon een nieuwe warme periode, maar niemand had verwacht dat die "El Nino" maar zo kort zou duren en dat het zo snel de andere kant op zou gaan. De equatoriale Stille Oceaan was tot begin 1997 kouder dan deze in jaren is geweest, maar inmiddels is het water hier weer flink warmer geworden en staan we aan het begin van een nieuwe warme periode. Waren er in de jaren tachtig een paar duidelijk sterke "El Nino's" afgewisseld met koudere periodes, in de jaren negentig vertoont de warme stroming een aarzelend gedrag met een steeds weer beginnende "El Nino", die daarna weer verdwijnt en vervolgens weer opkomt. Onderzoekers zien dat gedrag als een signaal van het versterkte broeikaseffect, maar zeker is dit nog allerminst.