Meteorologie & Seismologie in Nederland

Natuurlijke Seismiciteit

Kernexplosies

Seismisch Risico

Geinduceerde Seismiciteit

Ozongat

Europees klimaat verandert

In de afgelopen jaren is het vrijwel overal in Europa warmer geworden. Dat blijkt uit een Europees onderzoek door het "Weerservice Nederland" in samenwerking met een klimaatnetwerk van de nationale meteorologische diensten van zestien landen. Alleen Zuidoost- Europa en het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan waren kouder. Het tijdvak 1981-1990 was gemiddeld over Europa 0,2 tot 0,5ºC warmer dan de dertig jaar daarvoor, een opmerkelijke toename. In het oostelijk deel van het gebied van de Middellandse Zee met Griekenland en Turkije werd het zo'n 0,2ºC kouder. Het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan, inclusief Groenland was gemiddeld 0,5 tot 1,0ºC kouder.

De hoeveelheid neerslag is in het grootste deel van Noord- Europa in het tijdvak 1981-1990 ten opzichte van 1951-1980 met ongeveer 20% toegenomen. Sommige gebieden in Zuid-Europa, waaronder Griekenland, Turkije en delen van Spanje en Portugal, kregen echter zo'n 20% minder neerslag. Op andere plaatsen in het Middellandse Zeegebied veranderden de hoeveelheden niet of nauwelijks.

Het aantal zonuren vertoonde in deze eeuw in heel Europa grillige fluctuaties, maar is niet systematisch veranderd. Noord-Europa had de laatste jaren iets minder zonnige zomers, terwijl in West-Europa de winters wat zonniger waren. De jaarcijfers van de zon zijn in heel Europa weinig veranderd. Wel zijn er aanwijzingen dat de bewolking is toegenomen. Dit kan verklaard worden uit een toename van de hoeveelheid bewolking in de nacht en meer dunne zon-doorlatende bewolking overdag.

Extreem weer, zoals droogte, hittegolven, zware stormen en hevige neerslag zijn de laatste jaren in Europa niet opmerkelijk vaker voorgekomen. Door de zeldzaamheid van zulke weersomstandigheden is het niet mogelijk systematische veranderingen vast te stellen. Spanje kent sinds 1981 een droge periode, maar dat is niet uniek: in de periode vanaf 1860 kwamen in Madrid droogteperiodes van vergelijkbare lengte voor. Het aantal hittegolven in Zuid-Europa is sinds 1945 duidelijk toegenomen, maar ook in de vorige eeuw kwamen hittegolven geregeld voor. Zweden had de laatste jaren relatief vaak een "groene winter", met weinig sneeuw. Eerder in deze eeuw kwamen vergelijkbare periodes voor met zulke winters.

Uit het onderzoek blijkt dat de klimaatveranderingen in Europa (nog) vooral bepaald worden door natuurlijke fluctuaties. Dat betekent niet dat de voor de volgende eeuw voorspelde klimaatverandering door het toenemende broeikaseffect in twijfel moet worden getrokken. Wellicht staan we nu aan het begin van een periode met variaties die de natuurlijke grenzen overschrijden, een "overgangsperiode" naar een warmer klimaat die tientallen jaren kan duren.